پایان نامه ذهنی سازی

خشونت موقعیتی شایع ترین نوع خشونت در روابط صمیمانه است. مطالعات اثربخشی نشان داده است که مداخلات سنتی تأثیر بسیار کمی بر کاهش خشونت موقعیتی و پویایی های رابطه زوجین دارد. در سالها ی اخیر نظریه‌پردازان حوزه ذهنی سازی به بررسی نقش این ظرفیت در بروز خشونت خانگی پرداخته و تلاش های مقدماتی برای مداخله در خشونت خانگی انجام داده اند. 

فعالیت منتالیزیشن یا ذهنی‌سازی‌، بر ادراک و فهم رفتار خود و دیگران بر اساس ساحت‌های ذهن متکی‌ است. ذهنی‌سازی‌ جنبه خاصی از تفکر انسانی را توصیف می‌کند: آگاهی فرد از حالت‌هایی که در ذهن خودش و دیگری رخ می‌دهد، به‌خصوص زمانی که می‌خواهد علت زیربنایی یک رفتار را درک کند. این توانایی نیاز به پردازش و تفسیر هیجانات، افکار، نیازها، اهداف و نیاتی دارد که افراد در روابطشان بروز می‌دهند و نیازمند آن است که ما از شرایط یک فرد، الگوهای قبلی او و همچنین تجاربی که در معرض آن قرار گرفته است، آگاهی پیدا کنیم.

ایده منتالیزیشن، در حقیقت عملی خیالی است که به ما می‌گوید مبنای هر عملی نامشخص است؛ چرا که درک حالات درونی افراد برای ما مبهم، قابل تغییر و اغلب اوقات حتی برای ذهن خودشان هم دشوار است. پس هر تلاشی برای درک حالات ذهنی، می‌تواند فرآیندی شکننده و نادقیق باشد. ذهنی‌سازی فرآیندی‌ است که اغلب ما در زندگی روزمره انجام می‌دهیم و بیشتر اوقات حتی از آن آگاه نیستیم و با وجود تمام این تلاش‌ها، اغلب اوقات در آن به خطا می‌رویم.

فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 مقدمه 7
1-2 بیان مسئله 7
1-3 ضرورت و اهمیت پژ وهش 14
1-4 اهداف پژوهش )هدف کل ی و اهداف وی ژه( 15
1-4-1 هدف کلی 15
1-4-2 اهداف ویژه 15
1-5 سؤاالت پژوهش16
1-6 تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش 16
1-6-1 بسته مداخله گروهی مبتن ی بر ذهنی ساز ی 16
1-6-2 خشونت موقعیتی زوجین 16
 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینهی پژوهش

-2-1 خشونت در روابط صمیمانه 18
2-1-1 انواع خشونت 18
2-1-2 تقس یم بندی خشونت از نظر جانسون 19
2-1-3 علل خشونت موقعیتی مزمن 23
2-1-4 شیوع خشونت در روابط صمیمانه در جهان و ایران و عوامل جمعیتشناختی آن 26
2-1-5 آثار خشونت در روابط صم یمانه 27
2-1-6 پیش ینه نظر ی خشونت در روابط صمیمانه 29
2-2 مروری بر نظریه ذهنی سازی 33
2-2-1 تعری ف ذهنی سازی 33
2-2-2 ریشههای تحولی ذهنی سازی و تأثیر نامالیمات 34
2-2-3 ابعاد ذهنی سازی 35
2-2-4 ذهنی سازی و وابستگ ی آن به بافت و ماهیت رابطه 39
2-2-5 ساحتهای پیش ذهنی سازی 40
-2-2-6 در هم شکستن ذهنی سازی 42
2-2-7 وی ژگیهای ذهنی سازی خوب 43
2-2-8 مؤلفه های حفاظتی و سبب شناختی موثر بر خشونت در روابط صمیمانه از منظر نظریه ذهن یسازی 44
2-3 مرور مداخالت موجود برای کاهش خشونت همسران 48
2-3-1 مداخالت مربوط به قربانیان خشونت 48
2-3-2 مداخالت مربوط به مرتکب ین خشونت 50
2-3-3 مداخالت گروهی زوجین 52
2-4 مداخالت مبتنی بر ذهنی سازی برای کاهش خشونت 52

فصل سوم: روششناسی پژوهش 
3-1 روش تحقیق 56
3-2 روش اجرای پژوهش 56
3-2-1 مرور نظاممند ادبیات ذهن یسازی متمرکز بر خشونت 56
3-2-2 مطالعه کیفی بر مبنای مصاحبه زوجین 60
3-2-2-1 جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونهگی ری 60
3-2-2-2 ابزارهای پژوهش 62
3-2-2-3 مالحظات اخالقی 64
3-2-2-4 اعتبار نتای ج مرحله کی فی پژوهش 65
3-2-3 بخش دوم: طراحی بسته مداخله گروهی مبتنی برذهنی سازی برا کاهش خشونت موقعیتی66

فصل چهارم: تجزیه وتحلیل دادهها
-4-1 یافته های حاصل از مرور نظاممند ادبیات ذهنی سازی متمرکز بر خشونت 68
4-1-1 مؤلفههای سبب شناختی 68
4-1-2 مؤلفههای مداخالتی 72
4-2 یافتههای حاصل از مطالعه ک یفی79
4-2-1 فیلمنامه های خانوادگی 79
4-2-2 کیفیت تجربه هیجانی 85
4-2-3 کیفی ت ذهنی سازی 90
4-2-4 الگوهای تعاملی 97
4-2-5 جمع بندی100
-4-3 محورها ی مداخله در خشونت موقعیتی زوجین بر اساس یافتههای بخش 1-4 و -4 2 101
4-3-1 محورهای فرا یندی 101
4-3-2 مؤلفههای محتوایی 102
-4-4 طراحی بسته مداخله گروه ی مبتنی بر ذهنی سازی برا ی کاهش خشونت موقعیتی زوجین 105

فصل پنجم: تبیین یافتههای پژوهش
5-1 بحث پیرامون ی افتههای مرور نظاممند 108
5-2 بحث پیرامون ی افتههای حاصل از مطالعه کیفی 109
5-3 بحث پیرامون محورهای مداخله در خشونت موقعیتی زوجین113
5-4 بحث پیرامون بسته مداخله گروهی مبتنی بر ذهنی سازی برای کاهش خشونت موقعیت ی زوجین116
-5-5 محدودیتهای پژوهش116
-5-6 پیشنهادات پژوهش 116
منابع و مآخذ: 117

پیوست شماره :1 سؤاالت مصاحبه مبتنی بر ذهنی سازی برا ی خشونت زوجین 137
پیوست شماره :2 چک لیست رفتارهای کنترل گرانه 139
پیوست شماره :3 پرسشنام ۀ -2CTS جهت سنجش شدت خشونت 143
پیوست شماره :4 بسته مداخله گروهی مبتنی بر ذهنی سازی برای کاهش خشونت موقعیت ی زوجین148

فهرست جداول
جدول )1-2( تقارن/عدم تقارن جنسیتی باتوجه به نوع خشونت21
جدول )2-2( شدت خشونت بر اساس نوع خشونت 22
جدول )3-2( برخی دیگر از و یژگیهای خشونت موقعیتی22
جدول )4-2( شیوع خشونت بر اساس نوع خشونت 27
جدول )5-2( پ یامدهای خشونت مردان بر زنان باتوجهبه نوع خشونت 28
نمودار )4-3( نمودار گردشی پریزما برای نما یش فرایند گزینش مطالعات59
جدول )5-3( لیست مقاالت مرور نظاممند 60
جدول )1-3( ویژگیهای جمعیتشناختی مصاحبه شوندگان شرکتکننده در پژوهش 61
جدول )2-3( نمرات مصاحبه شوندگان در سنجه تاکتیکهای حل تعارض2- 62
جدول )3-3( نمرات مصاحبه شوندگان در چکلیست رفتارهای کنترلگرانه 62
جدول )1-4( مؤلفههای سبب شناختی شناسایی شده بر اساس مرور نظاممند ادبیات ذهنی سازی 71
فهرست تصاویر 
تصویر )1-2( چرخ قدرت و کنترل20
تصویر)1-4( فرافکنی همانندسازانه 69
تصویر )3-4( حلقه ذهنی سازی 75
تصویر)5-4( مضمون اصلی: فیلمنامههای خانوادگی 81
تصویر)6-4( مضمون اصلی: کیفیت تجربه هیجانی 86
تصویر)7-4( مضمون اصلی: کیفیت ذهنی سازی 91
تصویر)8-4( مضمون اصلی: الگوی تعاملی 97
تصویر)1-5(چرخه های فاقد ذهنی سازی در تعامالت بین فردی 110